definicije menadžmenta 17-19 str
Džej Galbrajt- upravljanje predstavlja usmeravanje ili navodjenje sistema iz početnog ka nekom željenom stanju.
Meri Parker Folet- Upravljanje je sposobnost obavljanja stvari preko i uz pomoć ljudi.
Džejms Stoner- menadžment je proces planiranja, organizovanja, vođenja i kontrole napora svih članova organizacije i korišćenje svih organizacionih resursa kako bi se ostvarili postavljeni organizacioni ciljevi.
tipovi menadžmenta 22-27 str
U zavisnosti od problema koje treba da reše i odluka koje se donose moguće je razlikovati dve vrste menadžmenta:
1. operativni
2. strategijski
- operativni menadžment je orijentisan ka rešavanju brojnih operativnih problema i donošenja brojnih takvih odluka; o nabavci određenih inputa ( sirovina, energije, materijala), nesmetanom funkcionisanju organizacije, normalnom obavljanju poslova, proizvodnji roba i usluga...
- strategijski menadžmeri donose potpuno drugačije odluke od operativnih, koji su više orijentisane ka organizaciji, strategijske su kombinacija internog i eksternog okruženja. Kada se govori o strategijskim odlukama uglavnom se misli na stategijsko upravljanje. Pristupe definisanja strategijskog upravljanja moguće je sistematizovati u tri velike grupe:
1. pristupi okruženja- definisanje strategijskog upravljanja i odnosa organizacija i okruženja
2. pristupi ciljeva i značenja- set odluka i akcija koje ih slede.
3. akcioni pristupi- strateško razmišljanje je povezano sa operativnim odlučivanjem i implementacijom tj. preduzimanjem neohodnih akcija.
Strategijsko upravljanje je posebno značajno za organizacije koje se suočavaju sa promenljivom i kompleksnom sredinom.
Postoji 8 kategorija po kojima se razlikuju strategijsko i operativno planiranje:
1. operativno upravljanje je orijentisano na zadatke koji se izvode iz unapred definisanih ciljeva; strategijsko orijentisano ka identifikaciji i oceni novih ciljeva strategija i zadataka.
2. kod operativnog menadžmenta ciljevi se ocenjuju na osnovu prošlog iskustva, a kod strategijskog su bitna nova iskustva.
3. kod operativnog upravljanja ciljevi su ograničeni na specijalne podciljeve za pojedine funkcionalne jedinice, a kod strategijskog ciljevi su primarno orijentisani prema značaju za celu organizaciju.
4. kod operativnog upravljanja menadžeri su orijentisani ka poslovnoj funkciji ili nivou na kome treba da ostvare ciljeve kod strategijskog oni su orijentisani ka okruženju i neophodno je da posmatraju nivo cele organizacije.
5. u operativnom upravljanju informacije o rezultatima aktivnosti kratko putuju, dok u strategijskom menadžmentu informacije o rezultatima aktivnosti duže čeka.
6. u operativnom menadžmentu podsticaji su formalni, socijalni, i povezani sa ostvarivanjem ciljeva; kod strateškog upravljanja podsticaju su deo strateškog plana.
7. kod operativnog upravljanja pravila igre su jasna a kod strateškog uvek postoje nova pravila.
8. pitanja operativnog menadžmenta su konkretna i neposredna a pitanja strateškog menadžmenta su apstraktna i neizvesna.
menadžment kao proces ( 30-33strana)
faze menadžmenta
Proces menadćmenta sastoji se iz četiri osnovne faze:
1. planiranje
2. organizovanje
3. vođenje
4. kontrola
- Planiranje je faza u kojoj se donose odluke o misiji i ciljevima organizacije i određuje kurs akcije neophodan za njihovo ostvarivanje.
- Organizovanje- obuhvata više aktivnosti istovremeno a sve one se svode na pitanje kako donesene odluke pretvoriti u akcije.
- Vođstvo- je proces kojim se utiče na druge kako bi se angažovali na najbolji način radi efikasnog i efektivnog ostvarivanja ciljeva
- Kontrola- faza menadžmenta koja mora da omogući da se sve planirane aktivnosti i rezultati zaista ostvare.
organizacije i okruženje ( 40-43 strana)
Organizacije su sastavni deo civilizacije. Savremeno društvo je organizacija. One su nastale iz potrebe ljudi da zadovolje različite potrebe. Svaka organizacija mora da ima:
1. ciljeve
2. svrhe
3. ljudi ( najvažniji element svake organizacije)
4. resursi- koje će članovi koristiti
5. aktivnosti- koje moraju biti struktuirane
6. upravljanje- menadžment koji usmerava sve ove elemente ka posotjećim ciljevima.
Organizacije su uglavnom otvoreni sistemi koji dolaze u kontakt sa sredinom u kojoj egzistiraju.
Ta sredina je okruženje i ono je za organizaciju slično sredini u kojoj svaki pojedinac živi.
Razlikuju se opšte okruženje ( koje se sastoji iz velikog broja eksternih faktora na koje se ne može uticati) i neposredno okruženje ( direktno utiče na funkcionisanje svake organizacije).
podela uloga po Mitzbergu
10 uloga menadžera ( 49strana)
- Mitzberg je analizirajući poslove koje obavljaju menadžeri napravio podelu na tri velike grupe:
I interpersonalne
- rad sa ljudima, one su posledica autoriteta koji proiziliazi iz funkcije menadžmenta. U okviru ove grupe postoje tri pojedinačne uloge koje menadžeri obavljaju:
1. glava kuće ( figurehead) obavljanje ceremonijalnih i simboličkih dužnosti.
2. lider ( leader)- vodi sve članove svoje organizacije ka viziji koju kreira i koju su drugi prihvatili.
3. funkcija veze ( laison) povezuje organizaciju sa okruženjem. Menadžer mora da održava mrežu kontakata u organizaciji.
II informativne- odnosi se na poslove davanja i primanja informacija u okviru, i izvan organizacije. I ova grupa obuhvata tri pojedinačne uloge:
4monitor – oni koji osmatraju okruženje i prikupljaju relevantne informacije o okrženju i ostalim stejkholderima.
5. portparol- spiker ( spokerperson)- davalac informacija izvan preduzeća, onaj koji subjektima iz okruženja daje i saopštava informacije o preduzeću.
6. interni davalac informacija ( disseminator)- menadžeri moraju da prenose i saopštavaju sce relevantne informacije i internim stejkholderima u organizaciji.
III funkcije donošenja odluka- obuhvata se one odluke u različitim aspektima organizacije. Ova grupa funkcija odnosi se na 4 pojedinačne uloge menadžera:
7. preduzetnik ( enterpreneur)- onaj koji stvara klimu za afirmaciju inovacija, povećanje kreativnosti i prilagođavanje novim uslovima.
8. alokacija resursa ( recource allocator)- ova uloga se vezuje za donošenje odluka kojima se alociraju materijani, fizički, tehnički, finansijski, ljudski, informacioni i drugi resursi.
9. pregovarač ( negotiator) menadžeri su subjekti koji pregovaraju u ime organizacije i donose niz odluka kojima se zaključuju različiti poslovi.
10. rešavanje problema ( disturbance handler) je onaj koji rešava sporne situacije.
efektivnost i efikasnost ( 55 strana)
Efektivnost se odnosi na sposobnost izbora odgovarajućih ciljeva i nivo u kome ih data organizacija ostvaruje. Pod efektivnošću se podrazumeva raditi prave stvari.Efektivnost podrazmeva prvenstveno eksternu orijentisanost svake organizacije.
Efikasnost je obavljanje određenih poslova na pravi način raditi još bolje ono što se već radi.
efektivnost visoka- efikasnost niska- rasipanje resursa
efektivnost niska- efikasnost visoka- idealna pozicija
efektivnost niska- efikasnost niska- nepovoljna pozicija
efektivnost niska- efikasnost visoka- neostvarenje ciljeva
Nivoi i tipovi menadžmenta ( 70-75 strana)
Bez obzira na prirodu delatnosti kod skoro svake organizacije moguće je razlikovati tri osnovna hijerarhijska nivoa menadžera:
1. top menadžeri- odgovorni za funkcionisanje sele organizacije, moraju da poseduju konceptualne veštine
2. menadžeri srednjeg nivoa- veza top menadžera i prve linije- vezuju rukovodstvo pojedinih organizacionih delova- radnih ili poslovnih jedinica. Odgovorni su za primenu odluka, moraju da imaju humanističke veštine.
3. niži nivo- linijski menadžeri- odgovorni su za proizvodnju proizvoda i vršenje usluga. Obuhvataju rukovodioce koji se nalaze na korak do funkcije izvršenja.
Podela menadžera po horizontali vezana je za prirodu odgovornosti koju menadžeri imaju, i moguće je razlikovati tri osnovna tipa menadžera:
1. funkcionalne- imaju odgovornost za specijalizovana područija tj. organizacione delove koji obavljaju određene poslovne funkcije u okviru organizacije ( kao što su marketing, računovodstvo...)
2. generalni menadžeri- odgovorni za celu organizaciju ili određeni broj organizacionih jedinica koje uključuju više poslovnih funkcija.
3. projektni menadžeri- koordiniraju napore zaposlenih iz više poslovnih funkcija i organizacionih delova radi ostvarivanja specifičnih zadataka u okviru pojedinih projekata.
razvoj misli o upravljanju ( 100- 106 strana)
- Industrijska revolucija vezuje se sa nizom tehničko tehnoloških inovacija što je dovelo do zamene ljudskog rada mašinskim. Proizvodnja se iz kuća pomera u posebne oblike organizacije- fabrike- gde su bili smešteni ljudi i mašine. Ova revolucija je donela i sveopštu industralizaciju društva.
- Prvi vlasnici industrijskih fabrika bili su i prvi teoretičari misli o upravljanju. Neki od važnijih su Džejms Vat, pronalazač parne mašine koji je imao i fabriku za proizvodnju parnih mašina, Adam Smit škotski profesor moralne filozofije objavio „ Bogatstvo naroda“ isticao je značaj nevidljive ruke tržišta, kreiranja radnih divizija koje bi povećale veštine radnika, upravljanje i kontrolu.
- Ovaj period u razvoju menadžerske misli okarakterisan je kao upravljanje putem „ pokušaja i grešaka“. Prisutna je skromna obuka radnika, metodi motivisanja su skromni i nerazvijeni, funkcionišu po principu negativnih sankcija.
Prijem 
